Stel je voor dat de wereld waarin je nu leeft ineens veranderd. Dat je als vrouw niet meer over je eigen geld mag beschikken en niet meer mag werken. Dat je ondergeschikt wordt aan mannen en er geen mogelijkheid is om te ontvluchten aan deze bedreigende maatschappij.
Het verhaal van de dienstmaagd
Dit is wat hoofdpersoon Vanfred is overkomen in ‘Het verhaal van de dienstmaagd‘. Haar verhaal speelt zich af in de nabije toekomst in Gilead, dat vroeger de VS van Amerika was. Nadat in Washington de macht is overgenomen tijdens een bloederige aanval, is er een maatschappij ontstaan die sterk gebaseerd is op regels vanuit de Bijbel. Iedere groep heeft zijn eigen uniform. Zo dragen de Echtgenotes alleen maar blauwe kleding en de Dienstmaagden rood met een witte hoofdkap met zijvleugels, die zo breed zijn dat zij alleen maar rechtuit kunnen kijken.
Vrouwen zijn ondergeschikt aan de mannen. Alle vormen van plezier zijn niet meer toegestaan. Zij mogen niet meer lezen, uitgaan of make-up gebruiken. Wanneer ze een regel overtreden, wordt dat meteen bestraft door het amputeren van een lichaamsdeel of nog erger, met executie. Dit geldt overigens niet alleen voor de Dienstmaagden, maar voor iedereen. Doordat de meeste vrouwen onvruchtbaar zijn geworden door milieuvervuiling, worden de vrouwen die nog wel vruchtbaar zijn ingezet als Dienstmaagd. Zij fungeren als een soort broedmachine in het huishouden van een machtige Bevelvoerder en zijn onvruchtbare Echtgenote.
Vanfred woont in het huis bij Bevelvoerder Fred (vandaar haar naam ‘Vanfred’) en zijn Echtgenote Serena Joy. Vanfred leeft een eenzaam en somber bestaan. Meestal zit zij in haar kamer die ontdaan is van al zijn luxe. Zij vult haar dagen met wachten en boodschappen halen samen met een Dienstmaagd uit een ander huishouden. Zo kunnen zij elkaar in de gaten houden. Alleen op straat lopen is verboden. Tijdens de uren dat ze alleen is, denkt zij terug aan haar leven voor de aanval. Ze was namelijk getrouwd en had een dochtertje. Tijdens een vluchtpoging is haar man neergeschoten en is haar dochtertje van haar afgepakt. Ze voelt dat haar dochtertje nog in leven is en dat is voor haar een reden om vol te houden en te overleven.
Een keer per week is er een Ceremonie, waarbij de Bevelvoerder haar probeert te bevruchten, in het bijzijn van zijn Echtgenote. Hier is niks romantisch aan en het voelt voor Vanfred meer als een verkrachting. Maar het is van groot belang dat zij zwanger wordt, anders wordt zij gezien als onbruikbaar en wordt ze verbannen naar gebieden waar de omstandigheden onleefbaar zijn door vervuiling. Zoals in elke bedreigende situatie ontstaan er ondergrondse bewegingen die in opstand komen tegen de huidige maatschappij. Vanfred komt in aanraking met zo’n beweging doordat zij af en toe toch in gesprek kan komen met haar boodschappenpartner. Hierdoor zet ze haar gelaten houding om in een strijdbare en overtreedt ze steeds meer regels. Aan het eind van het verhaal zie je dat ze wordt opgepakt door het leger en wordt meegenomen in een busje. Op weg naar de dood? Of toch naar de vrijheid?
De serie
Het verhaal is geschreven door Margaret Atwood in 1985. Sinds Trump aan de macht is gekomen is het boek weer in de belangstelling komen te staan. Het idee dat een dergelijke maatschappij zo kan ontstaan, zet je aan het denken. Het verhaal is op een sobere wijze geschreven. De personages blijven vlak en het is moeilijk om je een beeld te vormen van Vanfred, de Bevelvoerder en zijn Echtgenote. Wel is het heel aangrijpend en beangstigend geschreven. Het komt best dichtbij omdat ik denk dat met name vrouwen zich wel goed kunnen inbeelden hoe het moet zijn als hen zoiets zou overkomen.
Dit jaar is er een serie gemaakt van het verhaal. Deze is nu te zien op Videoland en er spelen bekende actrices in zoals Alexis Bledel (Gilmore Girls) en Samira Wiley (Orange is the New Black). Het zijn tien afleveringen waarin het verhaal vrijwel overeenkomt met die uit het boek. Echter brengt deze serie het verhaal en dan met name de personages echt tot leven! Ik vond met name de rol van Serena Joy erg goed. In het boek komt zij heel gevoelloos over en lijkt ze een oude vrouw, maar in de serie is ze dat zeker niet. Ze is een jonge vrouw die ook het slachtoffer is van deze maatschappij. Je gaat haar gedrag beter begrijpen tijdens het kijken.
De serie is bekroond met maar liefst acht Emmy Awards! Ook zonder dat je het boek hebt gelezen, is het verhaal goed te volgen. Ik raad hem je zeker aan als je houdt van een verhaal met diepgang. Veel kijkplezier!
