“Ik word later prostituee, net als mijn moeder. Lekker zelfstandig, ik kan zelf bepalen wanneer ik werk en het verdient goed. Als ik later kinderen krijg dan werk ik terwijl zij op school zitten, als ze thuiskomen dan ben ik er voor ze, precies zoals mijn moeder altijd doet.”
Grote zorgen
Tegenover mij zit een mooie meid van dertien jaar. Qua uiterlijk en gedrag lijkt ze heel veel op haar moeder. Onlangs is er ADHD bij haar geconstateerd na een lang en lastig traject waarbij het haar niet lukte om school vol te houden. Ze spijbelde veel en het was niet altijd duidelijk waar ze dan was. Er waren grote zorgen dat ze misschien al actief was in de prostitutie. Gezien haar romantische beeld van dit beroep geen onterechte zorg.
Met medicatie gaat het beter
Er is enige discussie geweest of het verstandig was om medicatie voor te schrijven. Omdat ze zelf graag wilde is afgesproken voor een proefperiode medicatie te starten. Sinds ze dit gebruikt gaat het beter met haar en gaat ze weer naar school. Daar wordt ze goed begeleid. Samen met haar moeder heeft ze regelmatig gesprekken met haar mentor. Sinds de diagnose van haar dochter vermoedt moeder dat ze zélf misschien ook wel ADHD heeft. Ze heeft er echter geen behoefte aan om dit vermoeden met een diagnose te laten bevestigen. “U noemt het druk maar ik vind ons gewoon hartstikke gezellig!”
Ik heb mijn leven goed op orde
“Ik heb mijn leven goed op orde!”, zo vertelt ze mij trots. “Aan de vaders van mijn kinderen heb ik niks, die hebben het allemaal af laten weten. Maar ik red het prima zelf. Ze hebben kleren aan hun gat en brood op de plank. Niks te klagen dus!” Wat volgt is een heel openhartig gesprek over haar keuze om de prostitutie in te gaan. Anders dan een keuze mogen we het niet noemen. Ze vertelt dat ze trots is dat ze niet hoeft te stelen om te zorgen dat haar kinderen kunnen eten. Ze is blij dat ze van niemand afhankelijk is. En ik moet toegeven, op één na gaan al haar kinderen naar school. Ze zien er keurig verzorgd uit. Haar huis is klein, maar schoon en gezellig.
Afwezige moeder
Moeder vertelt dat ze het belangrijk vindt om het gezellig te maken voor haar kinderen. Zelf heeft ze dat vroeger gemist. Zij moest al jong voor haar broertjes en zusjes zorgen. Haar eigen moeder was afwezig in die zin dat ze hele dagen op bed lag en niet voor haar kinderen zorgde. Wat hiervoor de reden was is niet helemaal duidelijk. Was ze ziek of depressief? Haar eigen vader kent ze niet, die is nooit onderdeel van haar leven geweest. Op een gegeven moment is ze in een pleeggezin gaan wonen en dat heeft haar gered, vertelt ze. Ze vond het héérlijk in dat pleeggezin maar toen ze achttien was stond ze op straat. Ze kon niet langer blijven.” Zo is het nou eenmaal geregeld in Nederland”, zegt ze schouderophalend. Omdat ze haar school niet afgemaakt had en van de één op de andere dag zélf in haar inkomen moest voorzien was ze in de prostitutie gestapt.
Prostitutie als toekomstdroom
Hoewel ze herhaaldelijk benadrukt dat dit een bewuste keuze was en ze niet gedwongen is, maakt ze zich zorgen over de toekomstdroom van haar dochter. Alléén als ze praat over die zorgen, merk je af en toe de scheurtjes in haar verhaal. Als je goed luistert is het tóch wat minder rooskleurig dan ze het voor doet komen. Soms lijkt het alsof ze dit beeld wat ze gecreëerd heeft, nodig heeft om het vol te houden. Maar dat blijft gissen. Ze herkent veel van zichzelf in haar dochter. Ook zij had moeite om school vol te houden. De hele dag stilzitten was te moeilijk, te saai. Ook zij spijbelde veel. Ze wil graag dat haar dochter haar school afmaakt, zodat ze meerdere keuzes heeft later. “Een slimme meid, is op haar toekomst voorbereid!”, roept ze herhaaldelijk. Daarmee meteen verradend in welke tijd zíj is opgegroeid. Hoe oud ze precies is weet ik niet, ik vermoed ongeveer van mijn leeftijd. Haar gezicht is getekend en haar ogen worden af en toe dof, verdrietig. Alsof ze aan iets terugdenkt wat haar pijn heeft gedaan, heeft gekwetst. Ik vermoed dat deze moeder veel meer heeft meegemaakt dan ze wil vertellen en dat ze haar dochter hetzelfde wil besparen.
Waar is ze?
En dan komt de dag waar we allemaal voor vreesden. Dochterlief komt ’s nachts niet thuis en moeder weet niet waar ze is. Ze maakt zich enorme zorgen en blijft maar huilen. Met man en macht wordt er gezocht maar het blijft onduidelijk waar ze is. Haar moeder is heel bang dat ze het slachtoffer is geworden van loverboys. Pas na drie dagen wordt ze gevonden. Gezond en wel maar ontzettend verdrietig. Na een conflict op school was ze met een vriendin mee naar huis gegaan en daar gebleven. Aan de ouders van die vriendin had ze verteld dat haar moeder op de hoogte was en toestemming had gegeven. Haar moeder kende dit meisje echter helemaal niet. De ouders van het vriendinnetje voelen zich ontzettend schuldig omdat ze in het verhaal van beide meiden zijn getrapt. Ze geven toe dat ze zelf even met de moeder hadden moeten afstemmen en bieden hun excuses aan. Het blijkt dat ze een heel gezellig en ontspannen weekend hebben gehad.
Pleegzorg als extra vangnet
Er wordt afgesproken dat er vaker gelogeerd mag worden. En deze nieuwe vriendschap blijkt een heel positief effect te hebben. Hoe ze het doet, doet ze het maar deze moeder van dit vriendinnetje blijkt in staat om op open rustige manier met haar te praten over haar ADHD en wens om prostituee te worden. Het is geen “verboden” onderwerp maar mag open besproken worden. Deze vrouw mag vragen stellen die geen enkele leerkracht of hulpverlener tot nu toe heeft mogen stellen. Ook moeder is blij met deze extra ondersteuning en vergelijkt dit gezin met het pleeggezin wat ze vroeger zelf had. Ze is blij dat haar dochter dit óók mee mag maken. Er wordt afgesproken om uit te zoeken of het mogelijk is van dit gezin een weekendpleeggezin te maken. Op deze manier kan de steun die het gezin geeft geformaliseerd worden en krijgen ze wat extra ondersteuning. Voor moeder zou dit een extra vangnet betekenen wat ze stiekem toch wel heel fijn vindt. Want het is zwaar om alleen vier kinderen op te voeden. Als het lukt is iedereen blij. Een pleegzorggezin als extra vangnet is misschien wel nét wat dit meisje nodig heeft.
Kapper of prostituee?
Hoewel ze erbij blijft dat ze later de prostitutie in wil, vindt ze het beroep van haar pleegmoeder óók leuk. Pleegmoeder is kapster en knipt zodoende de haren van haar eigen gezin. Eén keer heeft ze mogen helpen en dat vond ze geweldig. Nu ze goed ingesteld is op medicatie gaat school ook beter. Het is alweer even geleden dat ze voor het laatst gespijbeld heeft. Ze heeft nieuwe vriendinnen gemaakt en samen met hen doet ze de dingen die dertienjarigen doen. Haar moeder is opgelucht nu ze haar dochter de “gewone” puberdingen ziet doen, iets wat zij altijd gemist heeft. Ze hoopt heel erg dat haar dochter niet in haar voetsporen zal treden en een ander beroep zal kiezen. “Het komt wel goed!”, zegt ze tegen mij. En dat denk ik ook. Deze meid komt wel op haar pootjes terecht, mede dankzij haar moeder die voor haar door het vuur gaat en haar pleegmoeder met een groot hart.
